Biz, niçin kıymetlilerimizi ancak anıldıklarında, ödül aldıklarında tanıyoruz? Onların bizim alkışımıza ihtiyacı olmadığı kesin ama bizim onların varlığını bilmeye ihtiyacımız var. İşte ülkemizin ‘İlk Havacı Kadın Sicili Sertifikası’ sahibi Prof. Dr. Yurdanur Tulunay, farkında olmamız gereken bir değer...

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) bünyesindeki ‘Toplumsal Cinsiyet Dengesi Geliştirme Komisyonu’ (TCDGK);  Türk sivil havacılık sektöründe, toplumsal cinsiyet dengesini geliştirmek için toplumsal cinsiyet dengesini izlemek ve gelişimini sağlayacak öneriler geliştirmek, havacılık meslekleri seçiminde cinsler için fırsat eşitliği yaratılmasına yönelik çalışmalar yapmak, özellikle kadınları havacılıkla ilgili alanlarda eğitim ve öğretime teşvik etmek üzere kurulmuştur.

Komisyon tarafından bu talimatın amacını yerine getirmek üzere, hava aracı kullanmış, kullanılmasına katkı sağlamış, havacılığın gelişmesine önemli katkıları olan, öncü olmuş, konu ile ilgili farkındalığı artırmış, ilk veya öncü olan kadınlara ilişkin ulusal ve uluslararası bilinirliği sağlamak amacıyla komisyon tarafından bir sicil tutulma kararı alınmıştı ve bu sicile ‘İlk Havacı Kadın Sicili’ adı verildi. 15 Ekim 2019 tarihinde bu kapsamda müthiş bir üstada, Sayın Prof. Dr. Yurdanur Tulunay’a ‘İlk Havacı Kadın Sicili Sertifikası’, Sayın SHGM Genel Müdürümüz Bahri Sakin tarafından takdim edildi.

Böyle bir uygulamanın parçası olmak bu toprakların yetiştirdiği o engin ufka sahip insanlar ile aynı havayı solumak müthiş bir duygu. Ama aklıma da şu gelmiyor değil... Biz niçin bu kıymetlilerimizi ancak anıldıklarında, ödül aldıklarında tanıyoruz? Bizim veya onların birbirimize sadece birkaç dakika alkışlamak kadar mı ihtiyacımız var. Onların bizim alkışımıza ihtiyacı olmadığı kesin ama bizim onların varlığını bilmeye ihtiyacımız var. Benim illa bir uzay mühendisi, uçak mühendisi olmama gerek yok. Ben ülkemde bu kadar büyük cevherlerin olduğunu bilmek, onların varlığıyla umutlanmak isterim. Onların var olduklarını bilmek bana başka hayaller kurmam için başka türlü imkanların da aslında mümkün olduğunu görmem için bir fırsat, bir umut.

Pek tabii çoğumuz bilimsel çalışmaları makaleleri okumuyoruz; pek az bir kesim kendi kapsamları dışında olsa bile entelektüel duygular ile bu tip çalışmaları takip ediyor. Bunun yaygınlaşması rutin bir haber alır gibi bu kıymetli insanların çalışmalarının gündem olması geleceğimiz için bugünümüz için çok önemli. Şimdi biraz Yurdanur Hocamız hakkında bilgi edinelim...

11 Aralık 1940’ta İstanbul’da doğdu. Ph.D. derecesini Birmingham Üniversitesi’nde ‘Space Research’ dalında aldı. 1962’de başlayan etkinlikleri ABD’de California ve Fordham Üniversitesi’nde; İngiltere’de, Birmingham Üniversitesi’nde; ABD’de NASA Goddard Space Center’da; İngiltere’de SERC Appleton; CRL Rutherford Appleton Laboratuvarları’nda; Japonya’da Insitute of Space and Astronautical Science (ISAS) kurumunda; Türkiye’de ise ODTÜ, İTÜ, Selçuk ve Fırat Üniversiteleri’nde, öğretim, eğitim ve araştırma etkinliklerini içermektedir.

Dr. Tulunay, İTÜ’de (1974-76); (1983-90) arasında öğretim üyeliği, dekan yardımcılığı, bölüm başkanlığı, fakülte senatörlüğü, anabilim dalı başkanlığı ve çeşitli yönetimsel kurul ve komisyon üyelikleri yaptı. İTÜ UUBF Uzay Bilimleri ve Teknolojisi Bölümü’nü 1986 yılında Bölüm Başkanı olarak yaşama geçirdi. Ayrıca, İTÜ’de 1997-2005 yılları arasında Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi’nin (UUBF) Dekanı olarak fakülte için saptadığı hedeflerin bir bölümü olan ‘ABET eşdeğerlik’ belgesini de fakülteye kazandırdı.

İyonosfer ve manyetosfer arasındaki dinamik ilişkiyi saptayarak, tanımlamış ve uydu verileriyle doğrulamıştır. Örneğin, ‘main ionospheric trough’u tanımlayarak, Güneş ve Yer arasındaki enerji etkileşiminin dinamiğinin anlaşılmasına dönük bir yenilik getirmiştir. Son yıllarda iletişim ve uzay havası; uydu yörünge dinamiği konularında doğrusal olmayan modelleme çalışmalarına veri tabanlı modellerle katkıda bulunmaktadır.

1973 yılından beri Yer’e Yakın Uzay Bilimi ve Teknolojisi (Aerospace) dalını Türkiye’de tanıtmış, bu alanda eğitim öğretim başlatmış, araştırma olanakları yaratmış, insan yetiştirilmesi ve uluslararası bilimsel ve teknolojik ortamda Türkiye’nin üst düzeyde temsil edilmesini kendisine ülkü ve görev edinmiştir. Son yıllarda, Yer’e Yakın Uzay Fiziği ve Teknolojisi’ne ilişkin çalışmalarını özellikle iletişim ortamları ve uzay havası çerçevesinde sürdürmektedir. Sayın hocamız Türkiye Uzay Ajansı Yönetim Kurulu Üyesi olarak da çalışmalarına devam etmektedir.

Dr. Tulunay’ın yaptığı 231 özgün yayının 49/57’si SCI’de taranan dergilerde; 8/57’si uluslararası hakemli dergilerde; geri kalan kitapta makale; hakemli bilimsel toplantı bildirileri ve ulusal yayın biçimindedir. Bu yayınlara yapılan toplam atıf sayısı, Mayıs 2007’de 616’dır. Başkaları tarafından yapılan 476 tane atıfın, 378’i SCI’de taranan dergilerdedir.

Kendisini tanımaktan büyük bir onur duyduğumu ve buna imkân sağlayan tüm paydaşlara müteşekkir olduğumu bildirmek isterim.

Kendi değerlerimize olan farkındalığımızın artması temennisiyle...

Kaynak:

http://www.astronomi.org/wp-content/uploads/2009/12/yurdanurtulunay_cv.pdf