Yakıt kaçakları uçak operatörleri için hayatın bir gerçeği ve uçuş öncesi kontroller sırasında keşfedildiklerinde, Uçağın AOG olma durumuna yol açan bir istenmeyen olaydır.Yakıt kaçağı olan bir uçak servise verilemez ve seferden alınır.Çünkü uçaklarımızın yerde geçirdiği süreyi azaltmasına yardımcı olmak , bu gibi istenmeyen olaylar ile karşılaşmamak adına yapılacak bakım ve onarımların doğru şekilde yapılmasını sağlayabilmek adına bu konudaki tecrübelerimi siz değerli okurlarım ile paylaşıyorum.

Yakıt kaçakları nerede ve neden olur?

Yakıt kaçakları için en yaygın alanlar dry bay bölmesi,trim tank ve kanattan orta kanat kutusuna uzanan bölüm olan kanat kökü RIB 01’dir, ancak diğer alanlar kanat ön sparını, kanat alt kaplamasını ve kanat tankı erişim panelini içerebilir. Yakıt kaçakları birçok farklı yerde ve çeşitli nedenlerle meydana gelebildiği için tamirleri zorlayıcı olabilir.

Dış ve iç kaçak noktalarının tespiti 

Harici kaçak noktası tespitinin en basit şekli tanklarda kalan yakıt ve temel yöntemler ile gerçekleştirilebilir. Kaçak kaynağının muhtemel alanı temizlenir ve ardından talcum pudrası ile kaplanır. Pudranın emici özelliği, yakıtı emmesini sağlar ve yakıt damlasının ya da damlalarının ortaya çıktığı nokta görünür hale gelir. Bu yöntem dahili sızıntı noktasını tespit etmeye yardımcı olmayabilir ancak hızlı sonuç veren etkili bir ilk adım olduğu kanıtlanmıştır.

Sızıntının kaynağını belirlemek için iç sızıntı noktasının tespit edilmesi gerekir. Etkili bir yöntem, yakıt sisteminin sızıntının olduğu bölümünü boşaltmaktır. %90 hava ve %10 helyumdan oluşan basınçlı bir karışım uygulanır 

Bu, sızıntıdan dışarı doğru tespit edilebilir bir gaz akışı yaratarak sorunun tam yerini ortaya çıkarır. 

Alternatif olarak, potansiyel sızıntı bölgelerine ince bir kat sıvı sabun uygulanabilir ve ardından dış sızıntı noktasından basınçlı hava verilebilir. Hava sistemdeki hatayı bulur ve sabunu kabartarak sızıntının yerini net bir şekilde gösterir. Penetrant Boya kullanmak da yeri tespit etmeyi nispeten kolaylaştırabilir.

Tespit Sonrası ikinci adım: TAMİR

Geçici onarımlar harici dış kaçak noktalarında gerçekleştirilebilir ve yalnızca belirli bir alanda çalışmayı mümkün kılacak kadar yakıtın boşaltılmasını gerektirir. İyice temizlendikten sonra Geçici tamir Sealantı uygulanabilir ve testler sızıntının giderildiğini doğruladığı sürece uçak normal servise dönebilir. Bununla birlikte, bu çözümün sadece geçici olduğu ve kesin bir onarım yapılmadığı sürece sorunun geri döneceği unutulmamalıdır.

Kesin bir onarım tankların yakıtının boşaltılmasını ve havalandırılmasını içerir. İç sızıntı noktası daha sonra yukarıda özetlenen yöntemler kullanılarak tespit edilir. Etkilenen alandaki tüm eski Sealant uygun aletler kullanılarak çıkarılmalıdır. Daha sonra alan hasar açısından incelenir ve gerekirse bir tork kontrolü yapılır. Özellikle cıvata rotasyonu veya migrasyon kanıtı olması durumunda cıvata sökme/takma işlemi de gerekebilir. Son olarak, kapsamlı bir temizlikten sonra yeni sealant uygulanabilir.

Kesin bir onarım durumunda, uçak çok düşük bir sızıntı tekrarlama olasılığı ile hizmete geri dönmelidir, ancak bu onarımın kalitesine bağlı olacaktır. Uygun olmayan aletler, standart altı malzemeler veya yanlış yöntemler onarımın dayanıklılığını etkileyecektir.

Tekrarlayan yakıt kaçaklarını önlemek için harekete geçmek

Yakıt sızıntılarını önlemenin bir anahtarı da onarımların düzgün yapılıp yapılmadığını kontrol etmektir. Sürecin herhangi bir kısmı kusurluysa, tekrarlama olasılığı çok yüksektir ve kontroller genellikle yanlış sızdırmazlık maddesi uygulaması ve cıvata dönüşü nedeniyle sızdırmazlık maddesinin hasar görmesi gibi basit nedenleri ortaya çıkarır.

Yakıt tankı erişim panelleri etrafındaki yakıt sızıntıları söz konusu olduğunda, panel etrafındaki belirgin çizgiler contanın bozulduğunun ve birkaç ay içinde sızıntı olacağının açık bir işaretidir. bir sonraki bakımda contanın değiştirilmesi, bir uçuş öncesi kontrol incelemesinin ardından uçağın yerde kalmasını önleyecektir.

Bilgi Birikimi, Farkındalık ve Deneyim Paylaşımı

Etkili bir yakıt sızıntısı sorun giderme işlemi için uçağın tasarımı hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak şarttır, bu nedenle yakıt kaçaklarının analizi ve tamiri için şirketlerin özel bir ekibe sahip olması gerekmektedir. Bu ekip, yakıt sızıntısı yollarını olabildiğince hızlı ve doğru bir şekilde değerlendirmek için tasarım bilgilerini ve filo genelinde edindikleri tecrübeyi kullanmalıdır. 

Karmaşık yakıt sızıntıları durumunda AMM 28-11-00’de belirtilen YAPISAL YAKIT SIZINTISI RAPORLAMA FORMU’nu (SFLRF) doldurmak uçak üreticilerine ve operatörlere referans olacaktır. Bu form analiz ve üretici desteği için gereklidir. Yakıt kaçak verilerinin MRO’ların mühendislik birimleri için şirket içi raporlaması ve izlenebirliği içinde önem arz etmektedir.

Yakıt kaçak tamiri her ne kadar kolay gibi gözüksede titizlik ve uzmanlık gerektirir.Yakıt tankları ve çevresi Kritik dizayn CDCCL bir bölge olduğundan bu tamiri gerçekleştirecek 

Uçak Bakım Teknisyenlerinin yaptığı işin ciddi sonuçlar doğurabileceğini bilmeleri gerekmektedir. Uçak Bakım Teknisyenlerinin bu tamiri gerçekleştirdikten sonra ilgili bölgeyi tertemiz ve kalıntısız bırakması uçuşa elverişlilik için büyük önem arz etmektedir.

SONUÇ

Yakıt sızıntılarıyla etkili bir şekilde başa çıkmak çok sayıda potansiyel kaynak olması nedeniyle zorlu bir iştir. Uçağın tasarımını anlamak ve tespit tekniklerinde iyi bir temele sahip olmak, onarımları yüksek bir standartta gerçekleştirmek için gereken deneyim kadar önemlidir.