Uçak bakımında iş yükü günümüzde iki açıdan değerlendirilmektedir;

• -Bakım kuruluşu tarafından daha önceki tecrübeler doğrultusunda beklenen ve planlanan iş yükü.
• -Bakım personelinin daha önceki tecrübelerine göre talep ettiği iş yükü. 

Bu iki durum pratikte her zaman göz önünde bulundurulmayabilir. Fakat bakım organizasyonu her zaman mevcut işleri için talep ettiği iş gücünün fazlasını bulundurmakla sorumludur.

 

Uçak bakımının yasal kısmı basitçe aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

• -Tüm yasal gerekliliklerin yerine gelmesini sağlamak (Sürekli uçuşa elverişlilik gereklilikleri, Uçuşa elverişlilik direktifleri, Bakım çıkış sertifikası, vb).
• -Operasyonel donanım gerekliliğini sağlamak (Oksijen sistemleri, ilk Yardım malzemeleri, Can yelekleri vb).
• -Third-Party bir havayolu şirketine hizmet sağlanıyorsa ilgili şirketin yasal gerekliliklerini yerine getirmek

 

Planlı İş Yükü

Tüm taskların üzerinde ne yapılacağı, ne zaman yapılacağı, ne sıklıkta yapılacağı, nasıl yapılacağı açık bir şekilde yazar. Bu bilgiler ışığında bakım organizasyonu bir makro iş yükü planı oluşturur. Örneğin bir C Check için kaç adam/saat gerektiği bellidir ve bakım organizasyonu gerekli personeli istihdam etmek zorundadır.

 

Plansız İş Yükü

Planlı bir taskta çalışırken tespit edilen veya uçuş ekibinin bildirdiği herhangi bir arıza veya olumsuz durum ise plansız iş gücü gerektirmektedir. Bu plansız iş yükü ortaya çıktığında zafiyet yaşamamak için planlı işler için gerekenden fazla personel istihdam etmek gereklidir.

 

Sübjektif İş Yükü

Yukarda belirtilen işlerin tamamı belirli zaman dilimi içinde, belirli insan gücü (lisanslı bakım personeli, planlamacılar, mühendisler vs) ve belirli donanım ve yazılım kaynaklarını kullanarak yapılması gereken işlerdir. Yani Adam/Saat kavramı içinde geçen Adam kavramının niteliği, yetenekleri ve eğitimi, tesisin bakım personeline ve diğer destek personeline sağladığı lojistik destek de son derece önem arz etmektedir.

 

İş Yükü Karşısında Kaynakların Dengeli Yönetimi

Bu konuda bakım kuruluşlarının aşağıdakine benzer sistematik yaklaşımları olmalıdır.

• -İş yükünü ve kaynakları (insan kaynağı, lojistik vb.) karşılaştırmalı.
• -İnsan kaynağı olarak kişileri ve ekipleri, ekiplerin kapasitelerini belirlemeli ve yönetmeli.
• -Kullanılabilir tesis ve ekipmanları koordine etmeli,
• -Bir eksiklik meydana geldiğinde hızla müdahale edebilecek ve düzeltebilecek sistemi oluşturmalı,

 

Bu sistem etkin bir performans geri bildirim mekanizması (raporlama, toplantılar, brifingler, eğitim vb.) tarafından desteklenmelidir.

 

Yorgunluk ve Vardiya Modelleri

 

Buraya kadar açıklanan konular ışığında insan faktörlerine en büyük etkiyi yapan ekip çalışmasını, iş yükünü ve vardiya modellerini kısaca inceleyelim.

Uçak bakım sektörü özellikle Hat Bakım olmak üzere 7 gün 24 saat prensibine göre çalışmaktadır. Bu konu büyüyen uçak filoları ve artan uçuş sayıları göz önünde bulundurulduğu zaman bakım personelini bazen uç noktalarda çalışmaya zorlamaktadır.

 

Bakım hataları incelendiği zaman çoğunlukla vardiyanın ilk saatleri veya son saatlerinde yaşandığı göze çarpan ilk unsurdur. Vardiya düzenin personeli psikolojik ve fizyolojik olarak etkilemesi, ekibin tam bir iletişime geçmesinin zaman alması veya iletişime geçilememesi, yapılan işlerin ekibin veya ekipten bir kişinin yorgunluk, dikkat kapasitesinin üzerine çıkması ve zincirin zayıf halkadan kırılması hatanın temel sebepleri arasında olabilir. Bazen biri bazen birkaçı aynı anda ortaya çıkmakta ve çok büyük zararlarla sonuçlanabilmektedir.

 

Bu etken faktörleri ortadan kaldırmak ve zincirin zayıf halkasını daha güçlü hale getirmek en başta bir yönetim ve ekip işidir. Ekip bir bakım faaliyetini yürütürken diğer ekip üyelerinin teknik bilgisini, yeteneklerini, olumsuz durumlara karşı farkındalığını bilmeli ve eksik yönlerini tamamlayarak emniyetli bir bakım faaliyeti yürütmelidir. Aksi durumda arasında husumet olan iki kişinin birlikte çalıştırılması gibi küçük bir olay bile büyük sonuçlar doğurabilmektedir. Buradan çıkarılacak sonuç ise ekibi uyumlu kişilerden oluşturmak, vardiya saatlerini ve iş yükünü yönetmek yönettim kademesinin sorumluluğu iken, iyi bir ekip olmak, eğitimi ve bilgileri güncel tutmak, eksik noktaları tamamlamak ise her bir bakım personelinin asli görevidir. Ayrıca bakımda karşılaşılacak riskleri hesaplamak, risk analizini öğrenmek ise tüm bakım organizasyonunun bilmesi gereken bir konu olarak prosedürlere girmiştir. Ekibin bir parçası olmadığınız zaman hatanın bir parçası olma olasılığınız yüksek olacaktır. Ekip olmak ile ilgili daha detaylı bir yazıya ileriki sayılarımızda yer vermeye çalışacağım.

 

Kaynak: http://www.skybrary.aero