Bu ay Kaz Dağları’nın eteklerinde yer alan dünyadaki en ünlü ve tarihi antik kentlerden birisi olan Truva’dayım. Çanakkale ili sınırlarında Hisarlık adı verilen bölgede yer alan, muhteşem bir tarihi kent Truva… Burası öyle bir yer ki, Homeros’un İlyada Destanı’nda konu olan Troya Savaşı’nın yapıldığı yer olarak bilinen ve 1998 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren bir kent. Tarihsel geçmişi M.Ö. 3000’e kadar uzanıyor. Troya, eski Yunanca’da Troia (İlion) adı ile geçmektedir. Türkçe ismi Truva’dır

Truva’nın bir kuruluş efsanesi var. Önce ona değinmek isterim. Efsane şöyle: Deniz Perisi olan Thetis ile Denizler Tanrısı Okeanos’un kızı Elektra, Zeus’un karısı olarak Dardanos’u dünyaya getirmiştir. Dardanos’un oğlu Tros, Truad adlı kenti, onun oğlu da Troya kentini kurmuştur. 1871 yılından bu yana Troya’da yapılan kazılarda elde edilen bulgular, kentin defalarca kurulup yıkıldığını gözler önüne sermektedir.

Truva Antik Kenti’ne gelmeden önce sizi muhteşem bir yapı olan “Troya Müzesi” karşılıyor. Küp şeklinde mimarisi olan bu muhteşem müzede 3 bin metrekarelik alanda 2 bin eser sergileniyor. Müzede Truva’da yapılan kazılarda ortaya çıkan ve antik çağa ilişkin bulgular sergileniyor. 2013 yılında yapımına başlanan müze, 18 Mart 2018’de açılmıştır.

Gelelim Truva Antik Kenti’ne... Kentin girişinde 1975 yılında yapılmış olan ünlü ‘Truva Atı’nın maketi yer alıyor. Truva ile özdeşleşmiş olan Iliada (İlyada) Destanı’na baktığımızda Homeros burası ile ilgili şunlara değinir: Burada Yunanistan’ın ana karasından gelen Akhalar ile buranın yerli halkı olan Troyalılar arasında geçen savaş yer alır. Troya Kralı’nın oğlu Paris, Akha Kralı’nın eşi Spartalı Helen’e âşık olup onu Troya’ya kaçırması sonucunda başlayan ve yıllarca süren savaşı anlatan İlyada Destanı, en eski yazılı edebiyat metinlerinden birisidir.

Truva ile özdeşleşmiş olan, o en bilindik, en tanınan Truva Atı, İlyada Destanı’nda yer almaz. Fakat İlyada’dan sonra yine Homeros tarafından yazılmış olan Odessey Destanı’nda yer alır. Destanda Tahta At’a ilişkin şu bilgiler yer almaktadır: Akhalar, Troyalılar’a karşı yaptıkları savaşı kazanmak için Akhalar’ın ünlü kralı Odessey’in önerisi ile büyük bir tahta at yaptırmışlardır. Bu atın içine de askerlerini yerleştirmişlerdir. Ve atı Troya surlarının önüne bırakmışlardır. Troyalılar bu atın kutsal olacağını düşünerek şehre almışlardır. Gece yarısı Akha askerleri atın içinden çıkmışlar ve Troya’yı yakıp yıkmışlardır. Helen’i de Yunanistan’a kaçırmışlardır.

Troya, bir zamanlar bir liman kentiymiş. Şimdi ise Ege Denizi’ne 6 km, Çanakkale Boğazı’na ise 4,5 km uzaklıktadır. Bunun nedeni ise, Karamenderes ve Dürmek çaylarının taşıdığı alüvyonlar nedeni ile deniz dolmuş ve kent denizden uzaklaşmıştır.

Troya’da ilk kazılar, 1870 yılında Alman arkeolog ve tüccar Heindirch Schliemann tarafından yapılmıştır. Kazılardan çıkartılan birçok eser, Truva hazineleri de dahil olmak üzere yurt dışına götürülmüştür. Schlimann, bunları önce Yunanistan ve Almanya’ya taşımıştır. İkinci Dünya Savaşı’nda ise Ruslar tarafından ganimet olarak alınmış ve Moskova’ya götürülmüştür. Troya hazineleri, bugün Puşkin Müzesi’nde sergilenmektedir. 

Truva’da antik kalıntılar içinde sayabileceğimiz; surlar, Athena Tapınağı, Meclis Binası, Agora, Kutsal Alan, Hamamlar ve tiyatro yer alıyor

Bu ay dolu dolu tarihi yaşadım Truva’da. Homeros’un İlyada ve Odessey destanları ile başlayıp bu bölgede yer alan kültürleri ve arkeolojik kalıntıları hayranlıkla izledim. Yaşanmışlıkları, gelmiş ve geçmiş hayatları düşündüm. Muhteşemdi. Truva’yı mutlaka görmelisiniz. Burası bence bir tarihten de çok öte çok zengin bir arkeolojik kent.

Başrolünde Brad Pitt’in yer aldığı ‘Truva’ (Troy) filminde kullanıldıktan sonra Warner Bros. şirketi tarafından Çanakkale Belediyesi’ne armağan edilen ve 2004 yılından beri Çanakkale’de sergilenen Truva Atı sayesinde kente ziyaretçi sayısında büyük bir artış yaşanmaya başladığını söylüyor yetkililer.

Yazımı beni hep etkilemiş olan, Fatih Sultan Mehmet’in, İstanbul’u aldıktan sonra kentin kalıntılarını ziyaret edip burada söylediği rivayet edilen bir sözü ile bitirmek istiyorum.

‘Burada Truva’nın ve Hector’un intikamını aldık.’

Truva’yı görün ve yaşayın!… Çok etkileneceksiniz..