Havalimanlarında rüzgarın yönünü ve hızını göstermek için kullanılan rüzgar konileri veya rüzgar çorapları, uçuş güvenliği için önem arzederken; pilotlara hızlı referans sağlar ve halkaların sayısını sayarak yaklaşık rüzgar hızını tahmin etmelerine olanak verir. 

Havalimanlarında uzun direklere asılı rüzgar çoraplarını görmüşsünüzdür, ne işe yaradığını düşündünüz mü hiç? Rüzgar tulumu, yüzey rüzgârının yönünü ve şiddetini tespit etmekte kullanılan konik şekilli bir tekstil borusudur, dev bir çorabı andırır. Rüzgar yönünü ve rüzgar hızı aralığını gösteren kurulumu kolay ve bakımı ucuz bir tasarımdır. Rüzgar yönü, rüzgar tulumunun işaret ettiği yönün tersidir.

Rüzgar konisi ve rüzgar çorabı esasen aynı anlamdadır, çünkü her ikisi de rüzgar yönünü ve hızını gösterme amacına hizmet eder. “Rüzgar konisi” ve “rüzgar çorabı” terimleri genellikle birbirinin yerine kullanılır; ancak rüzgar konisi, kumaşı desteklemek ve direğe dolanmayı önlemek için temel bir çember yerine sert bir çerçeveye bağlıdır.

Genel amacı pilotlara hızlı bir referans vermektir. Rüzgarın nereden geldiği konusunda ve rüzgar hızını yaklaşık olarak hesaplamaya yardımcı olur. En küçük havalimanında bile en az bir görünür rüzgar tulumu olması uçuş yönetmelikleri gereği zorunludur. Rüzgar tulumu, çevresel faktörlerden etkilenmemesi için açık bir alana ve yüksek bir direğe asılmalıdırlar. Civardaki yapı ve diğer engellerden en az 25 metre uzakta olmaları tavsiye edilir. En yakın uçuşunuzda tuluma bakıp rüzgar tahmini yapabilirsiniz.

Peki neden çorapta bu kırmızı ve beyaz halkalar var? Hem kolay seçilebilmesi hem de rüzgar hızını tahmin edebilmek için oradalar. Her halka 5 knot’luk bir rüzgar hızını gösterir. Knot, saatte 1 deniz miline eşit hız birimidir. Tam olarak saatte 1,852 kilometreye, yaklaşık olarak saatte 1.15078 kara mili ve saniyede 0,514 metreye eşittir. Yaygın olarak denizcilik ve havacılıkta kullanılır. Yani halkalar büyüdükçe 5, 10, 15, 20, 25 knotluk hız ölçümü yapılabilir.

Rüzgar tulumlarının iki ucunda da açıklık bulunur. Bu açıklıklardan geniş olan taraf rüzgarı karşılayan yani tuluma giriş yapan bölümdür. Dar olan taraf ise rüzgarın tulumdan çıkış sağladığı bölümüdür. Az şiddetle eden rüzgar, tulumu gevşeterek dar kısmı aşağı sarkıtır. Şiddetli esen rüzgâr ise tulumu gerdirerek yukarı doğru hareket ettirir. Rüzgarın yönü, tulumun işaret ettiği yönün tam tersidir. Her bir şerit yaklaşık 3 knot hızına denktir. Esen rüzgarın gerdirip havaya kaldırdığı şerit sayısı üç ile çarpılarak yaklaşık rüzgar hızı belirlenir.

Rüzgar konisi / rüzgar çorabının temel özellikleri 

• Dev bir çorabı andıran konik bir tekstil tüpüdür. 

• Kumaş koninin dönmesine izin veren bir fırdöndü aracılığıyla dikey bir direğe monte edilir.

• Pilotlara ve motor çalıştırma testi yapacak yetkili teknisyenlere bağıl rüzgar hızı göstergesi sağlamak için tasarlanmıştır.

• Pilotların ve teknisyenlerin yaklaşık rüzgar hızını ve yönünü hızlı ve kolay bir şekilde belirlemelerini sağlayan renkli ve okunması kolay bir yapıdadır.

• Bir rüzgar konisini/rüzgar hızını okumak için pilotlar rüzgar konisinin üzerinde bulunan şeritlerin sayısını sayarak rüzgar hızını tahmin edebilirler. Çizgilerin sayısı aşağıdaki gibi knot cinsinden rüzgar hızına karşılık gelir.

Çizgilerin Sayısı ve Knot Cinsinden Rüzgar Hızı 

• 1 şerit = 3 knot (3,5 mph / 5,6 km/h)

• 2 şerit = 6 knot (7 mph / 11,1 km/h)

• 3 şerit = 9 knot (10,4 mph / 16,7 km/h)

• 4 şerit = 12 knot (13,9 mph / 22,2 km/h)

• 5 şerit = 15 knot + (17,3 mph / 27,8 km/h üzerinde)

Tamamen açılmış bir rüzgar konisi 15 knot (28 km/sa veya 17 mph) üzerinde bir rüzgar hızını gösterir.