NASA’nın Vertiport projesi
Önümüzdeki yıllarda NASA, ülke genelindeki bölgelere yenilikçi havacılık hizmetleri getirmek istemektedir, bu da muhtemelen gökyüzünde daha fazla helikopter tarzı uçak anlamına gelmektedir. NASA araştırmacıları yakın zamanda bu vizyonu gerçeğe dönüştürmeye yardımcı olmak için bir dizi testi tamamlamıştır: büyük hacimli dikey kalkış ve iniş yapan uçakların çalışabileceği bir tesis simüle edilebilmektedir.
NASA’nın Gelişmiş Hava Hareketliliği (AAM) projesi, gelişmekte olan havacılık pazarlarının insanları ve kargoyu taşımak için hava taşımacılığı sistemlerini güvenli bir şekilde iyileşmesine yardımcı olmak için çalışmaktadır.
Yüksek Yoğunluklu Vertiplex (HDV) projesi, bu sistemleri desteklemek için gereken altyapıyı geliştirmeyi amaçlamaktadır. Ülkenin hava altyapısının çoğu uçaklara ayrılmıştır. Ancak gelecekte vertiportlar, özellikle kentsel alanlarda giderek daha önemli hale gelecektir.
NASA’nın Langley Araştırma Merkezi ve Ames Araştırma Merkezi, kısa bir süre önce, geleceğe veya şehir içi uçuşa doğru önemli bir adım olan AAM için ilk Seviye-1 kilometre taşını belirleyen bir dizi HDV testini tamamlamıştır.
NASA Langley’deki araştırmacılar, Otonom Görevler için Uzaktan Operasyonlar laboratuvarında komuta ve kontrol operasyonu yürütmektedirler. Araştırmacılar, kentsel hava hareketliliği uçuşlarını simüle edebiliyor ve tesis içinden canlı izleyebilmektedirler.
Araştırmacılar çalışmalar sırasında üç benzersiz zorlukla karşılaşmıştır:
İlk olarak, uçak operasyonları, hava sahası yönetimi, yer kontrolü ve filo yönetimi için otomatikleştirilmiş sistemler dahil olmak üzere çeşitli temel gereksinimleri karşılayan bir prototip Urban Air Mobility ekosistemi geliştirmek zorunluluğu.
HDV teknoloji lideri Glaab, Kentsel Hava Hareketliliğinin, uçak operasyonlarına farklı bir yaklaşım gerektirecektireceğini bildirmiştir. Söz konusu yaklaşımlardan biri: Birçok uçağın aynı anda bir alanda çalışmasını gerektiren, beklenen yüksek yoğunluklu operasyonlardır. Hava trafik yönetimine daha otomatik bir yaklaşım gerektiren havalimanlarında hava trafiği yoğunluğunun mevcut trafik seviyelerinin üzerinde olmasını beklenmektedir.
Otomasyonun artırılması, AAM yeniliklerinin potansiyel pazarların büyük bir yüzdesi tarafından karlı ve karşılanabilir hale getirilmesine de yardımcı olacaktır; bu konu kritiktir.
Glaab, Kârlı olma yeteneğini geliştirmek için pilotu kabin den kaldırma seçeneğine sahip olmak mümkün olması gerektiğini belirtmektedir. Sonuç olarak, uçak içi pilotun trafik çarpışmasından kaçınma, sağlık izleme ve acil iniş gibi birçok geleneksel rolünün otomatikleştirilmesi gerekeceği düşünülmektedir.
HDV için ikinci büyük zorluk: operatörlerin görüş alanlarının ötesindeki kentsel alanlarda uzaktan kumandalı hava araçları için önerilen uçuş operasyonlarını geliştirmektir. Araştırmacılar, Langley de otonom entegre navigasyon için şehir ortamı mesafe testleri gerçekleştirmektedirler.
Uçak Langley menzilinde uçarken, pilotları onları Ames’in Hava Sahası Operasyon Laboratuvarı’ndan uzaktan kontrol etmektedirler. Simülasyon filosu ve vertiport yöneticileri olarak görev yapan ekip üyeleri ise üçüncü bir tesis olan, Ames’in Otonom Araçlar Operasyon Laboratuvarı’nda çalışmaktadırlar.
Vertiport yöneticisi, vertiportlar bir nedenle kapandığında, araçların rotalarını alternatif vertiportlara doğru yöneltebilmek gibi görevleri gerçekleştirebilmektedir.
HDV’nin üçüncü hedefi, araçların görüş alanı içinde uçmaya devam ederken otomasyon yeteneklerini devam ettirebilmedir.
Test senaryolarından bazıları, standart A’dan B’ye uçuşları, alternatif vertiportlara yeniden yönlendirilen uçuşları, simüle edilmiş acil durumları ve otonom “algıla ve kaç” işlevlerini yerine getiren uçuş testlerini kapsamaktadır.
Bu uçuş testleri ayrıca, Ames’in laboratuvarlarındaki filo yöneticileri ve vertiport yöneticileriyle etkileşim halinde olan Langley’s otonom görevlerdeki yer kontrol istasyonu operatörleri ile uygulanmış olup, operatörler genişletilmiş görsel görüş hattını kullanarak bu çalışmaları gerçekleştirmişlerdir .
Ames’te HDV proje yöneticisi olarak görev yapan Jeff Homola, söz konusu operasyonların, tahmin edilen faaliyet seviyelerine ulaşmak için iyi koordine edilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Üç görevi tamamlayan ve ilk hedefine ulaşan HDV ekibi, vertiportlar etrafındaki ortam için gerekli olan kavram ve teknolojilerin geliştirilmesine ve test edilmesine odaklanmaya devam etmektedir.
Gelecekte, otomasyonun, uçuş operasyonlarının güvenliğini ve verimliliğini nasıl artırabileceğine odaklanılması gerekmektedir.
Emniyetli günler dileği ile…
Referanslar: NASA Space tech web sayfası