METAL KANATLAR

HUGO JUNKERS’İN ANISINA

 

5 Aralık Mühendisler Günü münasebeti ile yazdığım bu yazıda, ünlü Alman mühendis Hugo Junkers’i anıyor ve geleceğimizi tasarlamak için azimle ve özenle çalışan tüm mühendislerimizi kutluyorum.

 

1859 yılında, (daha sonra Nazi Propaganda Bakanı Joseph Goebbels’in de doğum yeri olacak olan) Prusya Krallığı’nın Rheydt kasabasında, zengin bir sanayicinin yedi erkek çocuğundan birisi olarak dünyaya geldi. On yaşındayken annesi ölünce, babası tekrar evlendi.

Hugo Junkers çok zekidir, çok çalışkandır, çok üretkendir. Kelimenin tam anlamı ile bir mucittir. İlave olarak, çok başarılı bir sanayici ve girişimcidir. 1878 yılında, henüz 19 yaşında, Berlin Üniversitesi’nde başladığı yüksek eğitimine, farklı üniversitelerde devam etmiş ve 1883 yılında, makina yüksek mühendisi olarak mezun olmuştur. Daha sonra, elektro teknik üzerine, tahsiline devam etmiştir.

Hugo Junkers’in Güçlü bir gaz motoru geliştirme çalışmaları, 1892 yılında, 6 numaralı çift pistonlu Motor modelinden, 100 beygir gücü elde etmesi ile sonuçlanacak ve bu motorun patentini alacaktır. Bu patent, Hugo Junkers’in çok sayıda yeni buluş ve tasarım ile geçen hayatında, alacağı yüzlerce patentinden ilkidir.

1895 yılında, icat ettiği cihaz ve makinaların üretimini yaptığı Junkers & Co. adlı firmayı kurdu.

1897 ile 1912 yılları arasında, Aachen Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Fakültesinde öğretim üyeliği yapan Junkers, laboratuvarındaki çalışmalara da devam etti. Evlerde kullanılan gaz sobaları, basınç regülatörleri, gaz yağı motorları, fanlı ısıtıcılar ve diğer icatlarının patentlerini aldı ve üretimlerini yaptı. Gazlı şofben ve boylerin patentlerini aldığı için, günümüzde dahi, Bosch Junkers markası ile, gazlı şofben ve boyler üretimi yapılmaktadır.

Havacılık tarihi deyince akla ilk gelen isimlerden olan bu önemli mühendis ve mucit, havacılık konusuna ilgi duymaya başladığında, elli yaşındaydı.

Birinci Dünya Savaşı’na giren Almanya’da, hükümet Junkers’in uçak tasarımına ve üretimine ağırlık vermesini istedi. 1915 yılında Junkers, çelik malzeme kullanarak, J1 adını verdiği tamamen metal uçağını üretti. Bu uçak, “teneke eşek” takma adıyla anılmaya başlandı. Junkers’in 1916–17 yıllarında ürettiği iki koltuklu, zırhlı gövdeli, Junkers J.I modeli, tamamen metal uçağı, savaşın en başarılı bombardıman uçağı olarak ün yaptı ve 226 adet üretildi.

Alman ordu müfettişliği, 1917 yılında Junkers firmasının Anthony Fokker'in firması ile birleştirilmesini istedi. Bunun sonucunda, 1917 yılının Ekim ayında, Junkers-Fokker Anonim Ortaklığı oluşturuldu.

Hugo Junkers tarafından üretilen uçaklar içinde Ju-52 yolcu uçaklarının yeri ayrıdır. Sivil havayollarının kurulmasının kapısını emniyetli ve konforlu Ju-52 uçakları aralamıştır.

Ju-52 üç motorlu uçağı, 1931-1945 yılları arasında Almanya’da, 1945-1947 yılları arasında Fransa’da ve 1945-1952 yılları arasında İspanya’da üretilmiştir. On iki farklı havayolunda görev yapan 17 yolcu kapasiteli ve saatte 280 kilometre hız yapabilen bu uçak, 2. Dünya Savaşı’nın başlaması ile Nazi Almanya’sında, ordunun askeri birlik ve askeri kargo taşımasında kullandığı başlıca uçağı olmuştur.

1925 yılında, tüm dünyada havayolları tarafından kullanılan yolcu uçaklarının yüzde kırkını tek başına Junkers üretiyordu. Berlin merkezli Junkers Luftverkehr AG firması, kuzeyde Oslo’dan güneyde Cenevre’ye, doğuda Budapeşte’den Batı’da Londra’ya kadar hava yolu bağlantısı sağlıyordu.

Junkers Ju 52 yolcu uçakları kullanılarak oluşturulan bu muhteşem havayolu bağlantı ağının, 1925 yılında kurulmuş olması Junkers’in dehasını göstermektedir. Junkers Luftverkehr AG daha sonra Deutsche Aero Lloyd havayolu firması ile birleşerek, günümüzde de Alman bayrak taşıyıcısı olan Lufthansa’nın atası, Luft Hansa firmasını oluşturacaktı

Türkiye’nin ilk uçak fabrikası olan Kayseri’deki TOMTAŞ fabrikası da Türkiye Cumhuriyeti ile Hugo Junkers’in ortaklığı ile kurulmuştur.

Almanya’nın 1.Dünya Savaşı’ndan yenik çıkması sonucunda imzaladığı antlaşma, Almanya’da uçak üretilmesini yasaklıyordu. Bu nedenle Junkers yurtdışında arayışlara başladı. Alman hükümetinin de desteğiyle 1925 Ağustos’unda, %50’si Hugo Junkers’e %50’si Türk Hükümeti’na ait olmak üzere Kayseri’de kurulan bu şirkete TOMTAŞ adı verildi.

Günümüzde uzak yerlere kısa sürede, konforlu olarak ulaşmamızı sağlayan yolcu uçaklarının gelişiminde ve çoğumuzun çalışan olarak içinde yer aldığı sivil havacılık sektörünün var olmasında, ünlü mucit ve mühendis Hugo Junkers’in rolünü unutmamalıyız.

Kaynaklar: wikipedia.com, tayyareci.com