İstanbul Sultanahmet Meydanı'nda Sultan Birinci Ahmed türbesinin tam karşısında bulunan Alman Çeşmesi'nden bahsetmek istiyorum bu ay. Alman İmparatoru İkinci Wilhelm’in Sultan Abdülhamid’e hediyesi olarak bilinen çeşme Almanya’da yaptırılmış ve İstanbul’da monte edilmiştir.

Çeşme, 27 Ocak 1901 tarihinde açılmıştır. Bu tarihin anlamı vardır elbette, o da İkinci Wilhelm’in doğum günü olmasıdır. Alman İmparatoru Wilhelm, çeşmeyi 19 Kasım 1898’de İkinci Abdülhamid’i ziyaretinin hatırası olarak, bir zamanlar Bizans’ın hipodromu olan eski At Meydanı’nda inşa ettirmiştir.

Mimarı M. Spitta'dır. Su haznesinin ortasında tunç bir levhanın üstünde Almanca olarak çeşmenin İkinci Wilhelm’in 1898 yılı sonbaharında Osmanlıların hükümdarını ziyaretinin şükran hatırası olarak yaptırıldığı yazmaktadır.

Alman Çeşmesi, Neo-Bizans üslubunda inşa edilmiştir. Türk çeşme mimarisine aykırı bir görünüştedir. Sekizgen biçiminde olup çok değerli malzemelerden yapılmıştır. Sekiz yeşil sütunun taşıdığı sekiz kemerin üstüne bakır kaplı bir kubbe oturur. Kubbenin içi altın mozaiklerle kaplanmıştır. Burada dört madalyon içinde İkinci Abdülhamid’in tuğrası, diğer dördünde ise ‘W’ markası ile ‘2’ sayısı mozaiklerle işlenmiştir. Çeşmedeki kemerlerin iç kısmında Mehmet İzzet Efendi tarafından sülüs yazı ile yazılmış Osmanlıca bir kitabe de bulunmaktadır.

Batı tarafından mermer merdivenlerle çıkılan bir dehliz, ortadaki mermer haznenin etrafını dolanmıştır. Mermer kaidenin her bir yüzünde tunç oymaları olan musluklar ve geniş yalaklar vardır.

Çeşme, Türk-Alman dostluğunun bir belgesidir. Aslında bu armağan, Osmanlı İmparatorluğuna, Sultan İkinci Abdülhamid’e, onun kişiliğinde tüm İstanbul halkına bir hediyedir.

İkinci Wilhelm, Sultan Abdülhamid’i üç kez ziyaret etmiştir. Sultan Abdülhamid, imparatorun ziyaretlerine çok önem vermiş ve her gittiği yerde ihtişam ve coşkuyla karşılanmasını sağlamıştır. Bu misafirperverlik, İkinci Wilhelm’in çok hoşuna gitmiştir. Bunun sonucunda da İstanbul’a bir çeşme yaptırmak istediğini belirtmiştir. Alman hükümeti çeşmeyi o dönemde yeni gelişmekte olan Nişantaşı’na yaptırmak istemiştir. Ancak Osmanlı hükümeti, bölgenin coğrafi konumu gereği burada suyun az olduğunu belirterek Sultanahmet’i önermiştir. Alman hükümeti bunu destekleyince, suyun daha çok insana ulaşabileceği Sultanahmet bölgesine karar verilmiştir.

Çeşmenin tasarımı İkinci Wilhelm’e aittir ve Wilhelm’in özel danışmanı olan Mimar Spitta da yapının planını çizmiştir. Her bir parçası Almanya’da yapılan çeşmenin parçaları gemi ile İstanbul’a getirilerek inşa edilmiştir.Alman Çeşmesi’nin açılışı büyük bir devlet töreni ile olmuştur. Çeşme, Alman gazetelerine de konu olmuştur.

Evet, bu ay Alman Çeşmesi'ndeydim. Bizans ve Osmanlı döneminden kalma birçok tarihi eserin bulunduğu Sultanahmet Meydanı'nda bulunan ve buraya bambaşka bir hava katan Alman Çeşmesi’nde... Burası beni her gördüğümde çok etkilemiş ve düşündürmüştür.

Ve son söz... İstanbul’da bir Alman Çeşmesi var, çok görkemli, çok etkileyici ve bir o kadar da tarih yüklü. Çeşmeye ulaşmak oldukça kolay çünkü Bağcılar-Kabataş tramvay hattının tam ortasında. Tramvay ise çeşmenin önünde duruyor.

İstanbul’a gelirseniz mutlaka görmelisiniz çünkü çok beğeneceksiniz ve etkileneceksiniz.