Bu yazıda havaalanlarının ışıklandırma tesisatlarının ve radyo seyrüsefer yardımcılarının tasarım ve çalışma standartları hakkında bilgi verilmektedir.
Teknolojinin ilerlemesi ile pist görüş mesafesinin sıfır olduğu şartlarda dahi uçakların emniyetli iniş yapması mümkün olmaktadır. Geceleyin ya da düşük görüş şartlarında uçakların bu tip hassas yaklaşmalarda piste başarılı olarak iniş yapmalarını gelişmiş elektronik cihazlar sağlıyor olsa da, cihazlar tarafından gönderilen sinyalin elektrik arızalarına bağlı olarak kesintiye uğramaması ICAO tarafından yayımlanan Standartların yerine getirilmesi ile mümkün olmaktadır.
Benzer şekilde, yaklaşma sırasında pilotlara görsel kolaylıklar sağlayan ışıklandırma için de ICAO’nun yayımladığı Standartlar yerine getirilmelidir.
Standartlara erişim:
ICAO Annex 10 Volume 1 “Radio Navigation Aids” dokümanında Radyo/Telsiz Seyrüsefer yardımcı cihazlarının tasarım ve çalışma standartları hakkında bilgi verilmektedir.
ICAO Annex 14 Volume 1 “Aerodrome Design and Operations” dokümanında Havaalanı Birincil ve İkincil Elektrik Sistemlerinin tasarım ve çalışma standartları hakkında bilgi verilmektedir. Detaylı bilgi için de “Aerodrome Design Manual (Doc 9157), Part 5 Electrical Systems, First Edition, 1983” dokümanına bakılması istenmektedir.
Bu doküman Eylül 2016’da SHGM Havaalanları Daire Başkanlığı tarafından “Havaalanları Elektrik Sistemleri” adı altında Türkçeye tercüme edilmiştir.
SHGM ayrıca 27 Eylül 2016 tarihinde Havaalanı Elektrik Sistemleri tasarımına ilişkin olarak SHT-ELEKTRİK talimatını yayınlamıştır.
Yukarıda belirtilen her iki Türkçe dokümana da SHGM’nin web sitesinden ulaşılabilir.
Görsel ve Radyo/Telsiz yardımcıları için Geçiş Süreleri:
Cihazların ve tesisatın standartlara uygun olması ve elektrik arızalarında verilen hizmetin kesintiye uğramaması için birincil güç kaynağının yanı sıra ikincil güç kaynağına da ihtiyaç vardır. Standartlarda radyo/telsiz yardımcılarının ve görsel kolaylıkların ihtiyaç durumunda birincil güç kaynağından ikincil güç kaynağına geçişleri için izin verilen maksimum süreler tanımlanmıştır.
Aşağıdaki tablo Annex 10 ve Annex 14’de tanımlanan geçiş sürelerini göstermektedir. Görüleceği üzere, aletsiz yaklaşmalarda görsel kolaylıklar için 2 dakikayı bulan maksimum geçiş süresine izin verilirken, Category II ve Category III hassas yaklaşmalarında ILS Localizer (yer saptayıcı) ve ILS Glidepath (süzülme yolu) sinyalleri için geçiş süresi verilmemiş, geçişin kesintisiz yapılması istenmiştir.
Sonuç: ICAO havaalanlarının teknik standartlarını da tanımlamaktadır. Ulusal otoritelerin bu standartlara mevzuatlarında yer vermeleri ve uygulatmaları ile hava araçlarının kalkış ve iniş yaptığı hava alanlarında eşdeğer standartların uygulanması mümkün olmaktadır.
