Havacılığın sürekli geliştiğini hatırlatan Murat Köse, uçak teknisyenlerinin de kendilerini geliştirmek için hiç durmadan çalışması gerektiğini vurguluyor. Özellikle mesleğin ilk yıllarında her gün yeni bir şey öğrenileceğini söylüyor ve “Gençler gözünü, kulağını dört açmalı” diyor…

 

UTED: Okuldan önce havacılığa karşı bir ilginiz var mıydı?

Murat Köse: Herhangi bir çocuğun uçaklara ne kadar ilgisi varsa o kadar… Bu ilginin havacılığı meslek olarak seçmemde bir etkisi olduğunu söyleyemem.

 

 

 

UTED: Peki üniversite tercihlerini yaparken okulu seçmenizi sağlayan neden neydi?

Murat Köse: Her zaman teknik konulara ilgim ve elimin de yatkınlığı vardı. Babam sıhhi tesisatçıydı ve onunla birlikte ilk gençliğimden itibaren çalışırdım. Matematik ve fen derslerim de çok iyiydi. Bu nedenle hep mühendislik tercihleri yaptım. Birkaç da tıp yazmıştım. Bu okulu seçmemin nedeni tamamen ismindeki cazibeydi. Tabii uçakların nasıl çalıştığını öğrenme imkânı da ilgimi çekmişti.

 

UTED: Okulu kazandığınızda “Doğru yere gelmişim” dediniz mi?

Murat Köse: İlk yıl zaten hazırlıktı ve sadece İngilizce görüyorduk. Bu yıl havacılığı pek hissetmedik. İkinci yıl dersler başlayınca sevdim tabii. Ancak bugün de süren bir sorun olan, müfredatın piyasanın ihtiyaçlarına göre belirlenmemiş olması dolayısıyla genel bilgilendiğimiz dersler aldık. Tabii bu durumu mesleğe başlayınca fark ettim. Bütün havacılık okullarında sektör tecrübesi olan kişilerin öğretmen olarak istihdamının gereğini anlıyorsunuz. Bizi asıl uçak teknisyenliğine hazırlayan ve o zamanlar verilen lisansın nedeni, okulun bitiminden sonra bize verdikleri kurstu. Okul bittiği gibi hangara giriyor, iyi bir kurs görüyorduk. Daha çok hangardaki teknisyenler eğitim veriyordu.

 

 

UTED: Mesleğe nasıl başladınız?

Murat Köse: Ben öğrenciliğim sırasında Top Air’de staj yapmıştım. Firmalar okulda başarılı öğrencileri staj için talep ediyorlardı. Staj sırasında da konuşulmuştu. Benim mezuniyetim yaklaştığında arayıp çağırdılar. Hatta ben okuldan eve bile gidemedim. Okul bittiği gün İstanbul’a gelip, ertesi gün çalışmaya başladım.

 

UTED: Türk Hava Yolları dönemi nasıl başladı?

Murat Köse: Top Air’de iki yıla yakın çalıştıktan sonra, 1997 yılında THY eleman alımı için duyuru yaptı. Ben de başvurup girdim. O zaman için 100 kişiye yakın teknisyen alındı. THY’nin filosu şimdiki gibi değildi tabii. Bu nedenle bu alım önemliydi.

 

UTED: Türk Hava Yolları’nda hangi birimde çalışmaya başladınız?

Murat Köse: Hat Bakım… Buradaki çalışmam 2004’e kadar sürdü…

 

UTED: Top Air’den farkı neydi?

Murat Köse: Tabii burada çok yoğun bir operasyon baskısı var. Birçok ortamda zamana karşı yarışıyorsunuz. Burada teknisyenken bile ilişkileri yönetmek daha önemli. Top Air’de uçaklar hava taksi yapıyor, uçuş okulunda hizmet veriyor veya biri kiralarsa uçuyor. Dolayısıyla zaman baskısı burası gibi değil. Yine Top Air’de bakımları hangar ortamında yapıyorsun ve oldukça küçük olduğu için konforlu sayılır. Yani kışın ortasında tişört ile çalışabiliyorduk. Sürekli hangar kapısının açılıp kapandığı, uçağın girip çıktığı bir yer değildi. Bu nedenle şartlar daha hafifti. THY’de ise durum çok farklı; siz uçaktayken gelip, yolcu anonsu yapalım mı, diye soruyorlar. Bu kararı siz vereceksiniz ve sonuçları çok karmaşık. Sürekli bir risk ve stres, karar verme ihtiyacı var. Tabii öte yandan yolcu uçakları küçük uçaklara göre çok daha karmaşık sistemlere sahip… Dolayısıyla mesleki gelişiminiz için çok önemli bir fırsat. Ben özellikle ilk başladığım dönemlerde her gün yeni bir şeyler öğreniyordum. Her gün… Hiçbir zaman iki günüm birbirine eşit olmuyordu. Eğer gözünü kulağını kapatmıyorsan, dur şunu da öğreneyim diyorsan, iki günün birbirine eşit olmuyor, mutlaka bir şeyler öğreniyorsun…

 

 

 

UTED: Eğitime nasıl geçtiniz?

Murat Köse: Eğitimdeki bazı arkadaşların isteğiyle… Sürekli gelişmenin ve öğrenmenin önemine inanmış biri olarak eğitimi zaten çok seviyordum. Benim gözümde eğitmenlik çok önemliydi… Severek geldim ve severek yapıyorum.

 

UTED: Hat Bakımda başınızdan ilginç olaylar geçmiştir herhalde…

Murat Köse: Tabii, birçok anımız var. Yaşadığımız her olay da aslında ders verici. Ben dergide de okuyorum, her biri ders veren tecrübeler. Bugün bile o tecrübelerin katkısı olabilir. Bu nedenle kitap haline getirmek de faydalı olacaktır. Bence UTED böyle bir kitap hazırlayabilir. Mesela benim ilk aklıma gelen işe ilk girdiğim aylarda yaşadığım bir olay. Eski Boeing 727’lerden üç kargo uçağı vardı Türk Hava Yollarında… Bunlar eski teknoloji mekanik uçaklar. Bu uçaklarda uçuş mühendisleri de uçardı. Uçuş mühendisi, üç numaralı sağ motoru besleyen tanktaki yakıtın hiç eksilmediğini fark edip, kalkıştan önce bizi arıyor. Diğer yakıt tanklarında eksilme var ama sağ motorun tankında yok... Uçağı hangar önüne getirdiler, baktık, tankların hepsi full. Yakıt ikmal panelinde de öyle görünüyor. İndikatörlerin bozuk olup olmadığını anlamak için tanktan çubuk çekerek yakıt seviyesini kontrol edince gördük ki, tanklardan bir tanesinde boş denecek kadar az yakıt var. Yani indikatör arızası varmış. Eğer uçak mühendisi dikkatli olmamış olsaydı ve uçak öyle kalksaydı, dengesi bozulacağından kesinlikle düşerdi.

 

UTED: Peki, genç teknisyenlere önerileriniz nelerdir?

Murat Köse: Bence bizim mesleğimizdeki eğitim üç önemli ayaktan oluşur. Temel eğitim, yabancı dil ve tecrübe… Temel eğitim önemlidir. Bir altyapı oluşturması açısından temel bilgilerin alındığı, el becerisinin oluştuğu ilk adım… İngilizce ise en önemli ayaklardan biridir ve tecrübe gibi bitmeyen bir süreçtir. İngilizce öğrenimi için öncelikle, bir ara başlarım, dememek gerekir. O “bir ara” hiç gelmez çünkü. Hızla başlayıp, hiç bır akmamak gerekir. Sürekli canlı tutmak gerekir. Meslek hayatın boyunca öğrenilenler ise çok önemlidir ve bunun için gözünü, kulağını iyi açmak ger ekir. Her gün yeni bilgiler öğrenilir. Ancak bu öğrenmenin gerçekleşmesi için yaşananlara “öğrenme” bakış açısıyla bakılmalı. Her gün ders alınacak şeyler yaşanır, herkes de bu dersi alamaz. Benim gençlere tavsiyem, İngilizceyi ciddiyetle ele alıp hiç bırakmasınlar ve her gün yeni şeyler öğrenmeye çalışsınlar…

 

 

MURAT KÖSE

1974 yılında Almanya Frankfurt’ta doğdu. İlk ve ortaöğrenimini İzmir’de tamamladıktan sonra, 1992’de girdiği Eskişehir Sivil Havacılık meslek Yüksekokulu’nu 1995 yılında dereceyle bitirdi. Mezuniyetinden hemen sonra başladığı Top Air’deki teknisyenlik görevi 1997’ye kadar sürdü. Aynı yıl Türk Hava Yolları’na geçti ve Hat Bakımda çalışmaya başladı. 2004 yılına kadar süren bu görevinden sonra Turkish Technic’e eğitmen olarak atandı. 2012 yılında Teknik Eğitim Müdürü oldu. Köse yöneticilik görevini öğretmenlikle birlikte sürdürüyor.